Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sắp bước vào một thời khắc quan trọng. Vào thứ Sáu này, Ủy ban chính sách do Thống đốc Ngân hàng Ueda Haruhiko dẫn đầu sẽ nâng lãi suất chuẩn lên 0.75%, mức cao nhất trong 30 năm qua của Nhật Bản. Đây không chỉ là một sự thay đổi về con số mà còn thể hiện quyết tâm của Nhật Bản trong việc chuyển đổi từ chính sách tiền tệ siêu nới lỏng sang chính sách bình thường hóa lâu dài.

Nói về mức lãi suất 0.75%, trong phạm vi toàn cầu, nó không phải là mức cao — nhưng đối với Nhật Bản, đó là một mốc quan trọng. Chính sách lãi suất gần như bằng 0 trong nhiều thập kỷ đã khiến thị trường quen với môi trường "bơm tiền" này. Giờ đây, việc điều chỉnh dần dần đòi hỏi tâm lý thị trường cũng phải thay đổi theo.

Tại sao lại tăng lãi suất? Câu trả lời rất rõ ràng: áp lực lạm phát vẫn còn tồn tại. Tỷ lệ lạm phát của Nhật Bản đã duy trì vượt mục tiêu 2% gần bốn năm liên tiếp, trong đó giá thực phẩm tăng là động lực chính. Trong tình hình này, nếu Ngân hàng Trung ương tiếp tục duy trì lãi suất thấp, họ sẽ không thể kiểm soát giá cả một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, ngân hàng cũng đang gửi đi một tín hiệu: mặc dù trong năm nay sẽ có lần tăng lãi suất thứ hai, mức độ của mỗi lần tăng sẽ phụ thuộc vào phản ứng của nền kinh tế với các điều chỉnh chính sách. Nói cách khác, đây không phải là việc tăng lãi suất theo kế hoạch cố định một cách cứng nhắc, mà sẽ điều chỉnh linh hoạt dựa trên diễn biến của nền kinh tế. Điều này rất quan trọng, vì bất ổn trong chính sách thuế của Mỹ và thái độ của chính phủ mới có thể ảnh hưởng đến hiệu suất kinh tế của Nhật Bản.

Đáng chú ý là, chính phủ Nhật Bản và Ngân hàng Trung ương hiện đang giữ lập trường nhất quán về vấn đề này. Bộ trưởng Tài chính Katō Kōgetsu gần đây đã nói rằng, chính phủ và ngân hàng không có sự khác biệt trong nhận định về tình hình kinh tế, điều này thực chất như một "tín hiệu xanh" về kế hoạch tăng lãi suất của ngân hàng.

Xét từ góc độ thị trường, logic của ngân hàng rất rõ ràng: miễn là lạm phát và tăng trưởng tiền lương có thể duy trì một chu kỳ tích cực, thì sẽ có nền tảng để tiếp tục tăng lãi suất. Các khảo sát tạm thời mới nhất cho thấy, do thiếu hụt lao động ngày càng tăng, đa số các chi nhánh địa phương dự kiến các doanh nghiệp sẽ còn tăng lương mạnh trong năm tới. Những kỳ vọng về tăng lương này đã mang lại sự tự tin cho ngân hàng trong việc tiếp tục thúc đẩy quá trình bình thường hóa chính sách.

Tổng thể, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang cẩn trọng từng bước thoát khỏi "bẫy lãi suất thấp". Quá trình này có thể kéo dài một thời gian, nhưng hướng đi đã rõ ràng. Đối với những người quan tâm đến nền kinh tế toàn cầu và thị trường tỷ giá, diễn biến tiếp theo của tỷ giá đồng yên sẽ là điều đáng theo dõi sát sao.