Ngày xưa, bảng cân đối kế toán khổng lồ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) là điểm tựa tâm lý của thị trường. Chỉ cần có chút biến động nhỏ, mọi người đều chờ đợi Fed đến cứu thị trường. Nhưng gần đây, logic này có thể sẽ phải được viết lại.

Tháng 5 năm nay, cựu thành viên Ủy ban Thị trường Mở của Fed, ứng viên được thị trường đánh giá cao cho vị trí Chủ tịch Fed, Kevin Woorh, đã đưa ra những lời nói cứng rắn trong một bài phát biểu. Ông thẳng thắn nói rằng, hiện tại, Fed gần như "hàng ngày tham gia vào mọi ngóc ngách của thị trường ngân hàng", bảng cân đối kế toán đã vượt quá nhu cầu thực tế, quy mô dư thừa lên tới hàng nghìn tỷ đô la. Lời nói này nghe có vẻ chua chát — tương đương như đang nói, "người bảo vệ" này đã đến lúc cần giảm quy mô.

Woorh còn chỉ rõ hơn, trong 5 năm qua, chính sách chi tiêu của chính phủ Mỹ đã tăng vọt như điên cuồng, phần lớn trách nhiệm thuộc về Fed. Không chỉ trong thời kỳ khủng hoảng, Fed còn liên tục mua trái phiếu chính phủ trong những ngày "tương đối ổn định" của nền kinh tế, dẫn đến việc che giấu chi phí thực sự của chính phủ. Điều này tương đương như dùng chính sách tiền tệ để gây mê cho thâm hụt ngân sách.

Bạn có thể tưởng tượng được, điều này tạo ra một sự đối lập lớn với "quyền chọn bán của Fed" mà thị trường đã quen thuộc. Trước đây, thị trường dựa vào sự bảo đảm ngầm của Fed để giao dịch, giờ đây có người muốn thay đổi quy tắc.

Thú vị hơn nữa, nếu Woorh thực sự ngồi vào ghế Chủ tịch Fed, cộng thêm khả năng AI có thể sắp sửa thay đổi mối quan hệ cơ bản giữa năng suất sản xuất và cung tiền, thì một cuộc chuyển hướng chính sách tiền tệ căn bản có thể thực sự đang đến gần. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, Fed đã không còn là một tổ chức độc lập chỉ chuyên về chính sách tiền tệ nữa, mà đã biến thành một "người giữ trẻ toàn năng" cung cấp máu cho rủi ro thị trường và các lỗ hổng tài chính. Chương trình nới lỏng định lượng đã biến từ công cụ khủng hoảng thành hoạt động thường xuyên, liệu "bữa tiệc nới lỏng" kéo dài 17 năm này có thể tiếp tục hay không, có lẽ đang đứng trước ngã rẽ.