Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã đưa ra quyết định mang tính lịch sử trong tuần này, chính thức từ bỏ chính sách lãi suất bằng 0 duy trì gần ba thập kỷ. Đây là lần tăng lãi suất đầu tiên kể từ năm 1995, dự kiến lãi suất sẽ tăng lên 0.75%, xác suất thị trường đưa ra lên tới 90%. Chuỗi phản ứng dây chuyền theo sau đang lan rộng khắp các thị trường vốn toàn cầu.

Những thay đổi rõ rệt nhất nằm ở phía tỷ giá hối đoái. Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đã tăng vọt lên mức cao nhất kể từ năm 2007, tỷ giá USD/JPY liên tục tiến gần các mức quan trọng. Là chủ sở hữu lớn nhất trái phiếu Mỹ ở nước ngoài, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nắm giữ khoảng 1.189 nghìn tỷ USD trái phiếu Mỹ. Còn danh mục tài sản ETF trị giá 5340 tỷ USD, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản dự định sẽ tiêu thụ dần trong hơn một trăm năm.

Điều này có ý nghĩa gì? Đồng yên rẻ từng hỗ trợ dòng chảy của thị trường vốn toàn cầu sắp rời sân khấu. Trong ba thập kỷ qua, các nhà đầu tư đã quen với việc vay đồng yên giá rẻ để thực hiện các hoạt động arbitrage — họ dùng đồng yên gần như không mất phí để mua cổ phiếu Mỹ, trái phiếu Mỹ, thậm chí các tài sản biến động cao như Bitcoin. Mô hình này đã hoạt động khá lâu, mang lại lợi nhuận khá tốt.

Nhưng dữ liệu lịch sử đã cảnh báo. Mỗi khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản hành động, phản ứng của thị trường tiền mã hóa đều rất dữ dội. Sau lần tăng lãi suất tháng 3 năm 2024, Bitcoin giảm 23%. Đến tháng 7, mức giảm mở rộng lên 26%. Đến tháng 1 năm nay, giảm trực tiếp 31%. Đây không phải là sự trùng hợp, mà là dòng vốn arbitrage lớn đang điều chỉnh vị thế đồng bộ.

Khi các lệnh thanh lý ký quỹ bắt đầu kích hoạt, thị trường có thể đối mặt với phản ứng dây chuyền. Nhưng trong quá trình này, chúng ta cũng thấy các stablecoin phi tập trung như USDD đang âm thầm mở rộng phạm vi của mình. Trước tình trạng thanh khoản truyền thống cạn kiệt, các giải pháp ổn định mới đang được thị trường đánh giá lại.