WACC: chỉ số quan trọng mà nhà đầu tư cần biết

Việc quyết định đầu tư vào một dự án không phải là điều dễ dàng. Các nhà đầu tư cần đánh giá xem lợi nhuận dự kiến có phù hợp với rủi ro và chi phí tài chính hay không. Trong khi nhiều người thường chỉ xem tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng, thì thực tế còn có một yếu tố quan trọng không kém, đó là chi phí vốn. Yếu tố này có thể được tính bằng cách tính WACC hoặc Weighted Average Cost of Capital. Đây là lý do tại sao các nhà phân tích tài chính thường sử dụng chỉ số WACC để hỗ trợ trong quyết định đầu tư.

Weighted Average Cost of Capital (WACC) là gì?

WACC là thước đo chi phí trung bình mà công ty phải trả để có được nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh. Nói cách khác, nó là chi phí trung bình có trọng số của cả vay nợ và vốn chủ sở hữu. Khi công ty cần huy động vốn cho bất kỳ dự án nào, họ sẽ phải trả cho khoản vay hoặc phát hành cổ phiếu. Chỉ số WACC giúp chúng ta hiểu được tổng chi phí đó là bao nhiêu.

Các nhà đầu tư sử dụng WACC để so sánh với tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng. Nếu lợi nhuận cao hơn WACC, điều đó cho thấy dự án có giá trị; còn nếu thấp hơn, có thể không xứng đáng đầu tư.

Các thành phần của WACC

Chỉ số WACC gồm hai phần chính của chi phí vốn:

Chi phí vay nợ (Cost of Debt)

Là chi phí phát sinh từ việc vay ngân hàng hoặc tổ chức tài chính, thể hiện qua tỷ lệ lãi suất hàng năm. Nếu công ty vay với lãi suất 7% mỗi năm, thì chi phí nợ của họ là 7%.

Chi phí vốn từ cổ đông (Cost of Equity)

Là tỷ lệ lợi nhuận mà cổ đông kỳ vọng từ khoản đầu tư của họ, thường cao hơn Cost of Debt do rủi ro cao hơn.

Cách tính WACC

Khi công ty chỉ sử dụng một nguồn vốn, việc tính chi phí sẽ đơn giản. Nhưng phần lớn các công ty sử dụng cả vay nợ và vốn chủ sở hữu, do đó cần tính trung bình có trọng số theo công thức:

WACC = (D/V × Rd × (1 - Tc)) + (E/V × Re)

Trong đó:

• D/V = tỷ trọng của nợ so với tổng giá trị
• Rd = chi phí vay nợ (lãi suất)
• Tc = thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp
• E/V = tỷ trọng của vốn chủ sở hữu so với tổng giá trị
• Re = chi phí vốn từ cổ đông (tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng)

Ví dụ thực tế về tính WACC

Giả sử có công ty tên ABC có cấu trúc vốn như sau:

• Nợ: 100 triệu đồng (60% của tổng giá trị)
• Vốn chủ sở hữu: 160 triệu đồng (40% của tổng giá trị)
• Lãi suất vay: 7% mỗi năm
• Thuế suất thuế TNDN: 20%
• Tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng của cổ đông: 15%

Thay vào công thức:

WACC = (100/260 × 0.07 × (1-0.2)) + (160/260 × 0.15)

WACC = (0.3846 × 0.07 × 0.8) + (0.6154 × 0.15)

WACC = 0.0215 + 0.0923 = 0.1138 hoặc 11.38%

Kết quả này cho thấy công ty ABC có chi phí vốn trung bình là 11.38%. Nếu dự án mang lại lợi nhuận vượt mức này, thì dự án đó đáng để đầu tư.

Khi nào WACC được coi là tốt?

Chỉ số WACC thấp là tín hiệu tích cực, cho thấy công ty có thể huy động vốn với chi phí thấp. Tuy nhiên, mức độ hấp dẫn của WACC còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:

• Ngành nghề hoạt động của công ty (Các ngành khác nhau có WACC khác nhau)
• Rủi ro của dự án đầu tư mới
• Chính sách quản lý tài chính của công ty
• Tình hình kinh tế vĩ mô

Nếu lợi nhuận dự kiến > WACC → dự án có khả năng sinh lời Nếu lợi nhuận dự kiến < WACC → dự án có thể không xứng đáng

Xây dựng cấu trúc vốn phù hợp

Công ty có thể chọn các phương pháp khác nhau để huy động vốn, mỗi phương pháp sẽ ảnh hưởng đến WACC theo cách khác nhau.

Chỉ sử dụng vốn chủ sở hữu (All Equity) sẽ làm WACC cao nhất, vì chủ sở hữu phải chịu toàn bộ rủi ro và đòi hỏi lợi nhuận cao hơn.

Kết hợp vay nợ và vốn chủ sở hữu sẽ giúp giảm WACC, do lãi vay thường thấp hơn lợi nhuận kỳ vọng của cổ đông, đồng thời chi phí lãi vay có thể trừ thuế.

Tuy nhiên, vay quá nhiều sẽ làm tăng rủi ro tài chính của công ty.

Những hạn chế của WACC

Dù WACC rất hữu ích, nhưng cũng có những hạn chế cần nhận thức:

Không phản ánh sự biến đổi trong tương lai

WACC dựa trên dữ liệu hiện tại, nhưng các yếu tố như lãi suất, mức độ vay, lợi nhuận kỳ vọng của cổ đông có thể thay đổi theo thời gian.

Không phản ánh rủi ro của từng dự án riêng biệt

Các dự án khác nhau có mức độ rủi ro khác nhau, nhưng WACC thường được sử dụng chung, có thể không phù hợp cho các dự án rủi ro cao.

Phức tạp trong tính toán

Cần nhiều dữ liệu và ước lượng, dễ dẫn đến sai số.

Chỉ là ước lượng

WACC chỉ mang tính ước lượng, không chính xác tuyệt đối, chỉ là tín hiệu tham khảo.

Cách tối ưu hóa WACC

1. Sử dụng WACC kết hợp với các công cụ phân tích khác

Không nên dựa hoàn toàn vào WACC, cần kết hợp với các chỉ số như NPV (Net Present Value) và IRR (Internal Rate of Return) để có cái nhìn rõ ràng hơn.

2. Cập nhật WACC định kỳ

Vì lãi suất, mức vay và tình hình kinh tế luôn biến đổi, nên tính lại WACC thường xuyên để có dữ liệu phù hợp cho quyết định.

3. Xem xét rủi ro của từng dự án

Với các dự án rủi ro cao, có thể điều chỉnh WACC tăng lên để phản ánh đúng mức độ rủi ro.

Những điều cần nhớ về WACC

Chỉ số WACC là một chỉ số tài chính quan trọng, giúp nhà đầu tư và quản lý hiểu rõ chi phí huy động vốn của công ty, là nền tảng trong các quyết định đầu tư, định giá doanh nghiệp và quản lý cấu trúc vốn.

Tuy nhiên, cần cẩn trọng khi sử dụng WACC, vì nó có những hạn chế như không phản ánh đúng rủi ro của từng dự án, không dự đoán được biến đổi trong tương lai và chỉ mang tính ước lượng. Các nhà đầu tư nên kết hợp WACC với các công cụ phân tích tài chính khác để đưa ra quyết định đầu tư rõ ràng, hợp lý hơn.