Mẫu hình đồ thị là gì: Hướng dẫn đầy đủ cho nhà giao dịch mới muốn hiểu các dạng giá

Ý nghĩa và nguyên tắc hoạt động của mẫu hình biểu đồ

Mẫu hình biểu đồ hay còn gọi là Chart Pattern là việc nghiên cứu đặc điểm biến đổi của giá tài sản trong khoảng thời gian xác định. Dựa trên nguyên tắc rằng các mô hình di chuyển của giá xuất hiện trước đó thường lặp lại, giúp nhà đầu tư có thể đọc tín hiệu và dự đoán hướng đi của giá trong tương lai.

Thực tế, giá xuất hiện phản ánh cuộc đấu tranh giữa người mua (Demand) và người bán (Supply) liên tục. Khi một phe thắng thế, giá sẽ di chuyển theo hướng của phe đó. Chính vì vậy, khi hiểu rõ mẫu hình biểu đồ, ta đã hiểu được tâm lý thị trường và có thể dự đoán các biến động sắp tới.

Phân loại mẫu hình biểu đồ thành 3 loại chính

Các mẫu hình biểu đồ xuất hiện trên thị trường rất đa dạng, nhưng có thể chia thành 3 nhóm lớn bao quát hầu hết các dạng.

Nhóm đầu tiên: Mẫu hình đảo chiều (Reversal Pattern)

Loại này xuất hiện khi xu hướng dài hạn kết thúc và sẵn sàng chuyển đổi hướng. Thường xảy ra tại đỉnh hoặc đáy của chu kỳ, là giai đoạn đấu tranh quyết liệt giữa phe mua và phe bán.

Ví dụ, khi giá trong xu hướng tăng, xuất hiện Double Top hoặc Head and Shoulders cho thấy người bán bắt đầu kiệt sức và có thể đẩy giá giảm trong thời gian tới.

Nhóm thứ hai: Mẫu hình tiếp tục (Continuation Pattern)

Loại này thể hiện giai đoạn tạm nghỉ của xu hướng đang diễn ra, không phải là đảo chiều mà là sự thở để tích lũy năng lượng trước khi tiếp tục đi theo hướng cũ.

Xuất hiện khi một số nhà giao dịch quyết định chốt lời hoặc cắt lỗ, khiến giá tạm dừng lại. Vì động lực chính vẫn còn, giá không đổi hướng mà chỉ chậm lại.

Nhóm thứ ba: Mẫu hình lựa chọn (Bilateral Pattern)

Khi mẫu hình này xuất hiện, thị trường chưa rõ ràng về hướng đi, giữa phe mua và phe bán gần như cân bằng. Cần chờ đợi sự phá vỡ để xác định hướng tiếp theo.

10 mẫu hình biểu đồ mà nhà mới bắt đầu cần biết

1. Head and Shoulders (Đầu và Vai)

Đây là mẫu hình đảo chiều nổi tiếng, xuất hiện quanh đỉnh của xu hướng tăng, tạo thành vai trái, sau đó là đỉnh mới (đầu), rồi vai phải.

Khi giá phá qua Neck Line xuống, cho thấy đã chuyển sang xu hướng giảm và giá sẽ đi xuống.

Mục tiêu đo: Khoảng cách từ đỉnh đầu đến Neck Line nhân với hệ số 1, rồi đo từ điểm phá vỡ.

2. Double Top (Hai đỉnh)

Tương tự Head and Shoulders nhưng đơn giản hơn vì chỉ có 2 đỉnh, không phải 3.

Chỉ ra rằng phe mua cố gắng đẩy giá lên lần thứ hai nhưng thất bại, khiến phe bán bắt đầu chiếm ưu thế.

Mục tiêu đo: Chiều cao từ đáy đến Neck Line = Khoảng cách từ điểm phá vỡ.

3. Double Bottom (Hai đáy)

Phản ánh của Double Top nhưng xảy ra ở cuối xu hướng giảm, cho thấy phe bán yếu dần và phe mua bắt đầu quay lại.

Khi giá phá qua Neck Line lên, xác nhận đảo chiều thành xu hướng tăng.

4. Rounding Bottom (Gò tròn)

Mẫu hình đảo chiều có dạng cong hơn, giá giảm dần đều không có đáy rõ ràng, đến một điểm nào đó thì bắt đầu đổi hướng đi lên.

Dấu hiệu của mẫu này khá yếu hơn các mẫu khác, nhưng đối với một số tài sản, nó thể hiện sự phục hồi dài hạn tốt.

5. Cup and Handle (Ly và quai ly)

Tiếp nối từ mẫu hình Rounding Bottom, giá đi theo hình ly tròn vui vẻ, sau đó cố gắng đẩy giá lên nhưng không thành công, rồi hình thành quai ly lần nữa.

Nhà đầu tư dài hạn đặt lệnh giới hạn chờ đợi cơ hội, còn người tìm kiếm thì xử lý hoặc giảm margin call.

Khi phá vỡ cuối cùng, mục tiêu giá là khoảng cách từ đáy ly đến Neck Line.

6. Wedge (Lưỡi dao)

Giá di chuyển trong phạm vi ngày càng hẹp lại, có thể xuất hiện ở cuối xu hướng tăng hoặc giảm.

Rising Wedge: Xuất hiện ở cuối xu hướng tăng, thường báo hiệu đảo chiều. Falling Wedge: Xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, thể hiện phe mua tích lũy.

7. Flag and Pennant (Cờ và cờ nhỏ)

Là mẫu hình tiếp tục, sau đợt tăng hoặc giảm mạnh, giá tạm dừng trong phạm vi nhỏ rồi tiếp tục di chuyển theo hướng cũ.

Flags: Hình chữ nhật nghiêng. Pennants: Hình tam giác.

8. Ascending Triangle (Hình tam giác tăng)

Xuất hiện trong xu hướng tăng, phe mua cố gắng cao, phe bán cố gắng cản trở, nhưng các đáy của các đợt giảm dần nâng cao, cho thấy phe mua vẫn mạnh.

Khi phá qua kháng cự, giá sẽ tiếp tục tăng.

9. Descending Triangle (Hình tam giác giảm)

Ngược lại của Ascending Triangle, xuất hiện trong xu hướng giảm, các đỉnh ngày càng thấp, thể hiện phe bán chiếm ưu thế.

Khi phá xuống dưới hỗ trợ, giá sẽ tiếp tục giảm.

10. Symmetrical Triangle (Hình tam giác đối xứng)

Xảy ra khi thị trường không chắc chắn, phe mua và phe bán có lực gần như cân bằng, tạo thành hình tam giác đều.

Khi giá phá vỡ theo hướng nào, cần theo dõi hướng đó vì quyết định của thị trường có thể linh hoạt.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng mẫu hình biểu đồ để giao dịch

Tính chủ quan cao: Hai nhà giao dịch có thể nhìn cùng một mẫu hình nhưng diễn giải khác nhau, đặc biệt nếu không xác nhận bằng các chỉ số khác.

Khung thời gian ngắn có rủi ro cao: Các mẫu hình trên biểu đồ 5 phút hoặc 15 phút dễ bị bóp méo hơn so với khung thời gian dài hơn.

Khối lượng giao dịch thế nào: Nếu khối lượng thấp, mẫu hình có thể là giả, chỉ nhìn vào biểu đồ là chưa đủ, cần xác nhận bằng khối lượng.

Không chỉ dựa vào mẫu hình biểu đồ: Nhà giao dịch có kinh nghiệm thường kết hợp với các chỉ báo khác như RSI, MACD, Moving Average để tăng độ chính xác.

Tóm lại

Mẫu hình biểu đồ là công cụ phân tích mạnh mẽ và không quá phức tạp, phù hợp cho người mới bắt đầu. Tuy nhiên, thành công không đến từ việc biết công thức toán học mà từ việc luyện tập và kiên nhẫn.

Cách tốt nhất là bắt đầu bằng việc nghiên cứu các ví dụ thực tế trên nền tảng bạn đang sử dụng, xây dựng các mức kháng cự, hỗ trợ và mẫu hình, rồi thử nghiệm với số vốn nhỏ. Kết quả lợi nhuận sẽ tự đến khi bạn tích lũy đủ kinh nghiệm.